Kot załatwia się poza kuwetą - co robić?

Załatwianie się kota poza kuwetą to jeden z najczęstszych problemów behawioralnych. Jest on skomplikowany i absolutnie nie należy go lekceważyć. Poniżej przedstawiam kroki, jakie należy podjąć niezwłocznie - zwlekanie z działaniem może tylko pogorszyć sytuację, a zachowanie może dość szybko wejść kotu w nawyk.

Konieczne są badania

Zawsze w przypadku pojawienia się problemu z załatwianiem się poza kuwetą, należy wykonać kotu komplet badań, by najpierw wykluczyć choroby. Powinno to być kolejno:

• badanie kliniczne
• rozszerzone badanie krwi (morfologia, biochemia, jonogram)
• badanie moczu ogólne oraz bakteriologiczne (jeśli kot oddaje mocz poza kuwetą)
• badanie kału (jeśli kot oddaje kał poza kuwetą)
• badanie USG.

Oczywiście jeśli intuicja podpowiada nam, że problem może być natury behawioralnej, możemy zgłosić się do behawiorysty i w międzyczasie wykonywać badania - są podstawowym postępowaniem, którego nie należy pomijać. Każdy dobry behawiorysta będzie je zalecał.

Możliwe powody

Powodów załatwiania się kota poza kuwetą może być mnóstwo, ale wymienię tu podstawowe czynniki, które opiekun może jeszcze sprawdzić sam, zanim wezwie specjalistę: 

1. Sprawa kuwety - Czy jej rodzaj na pewno kotu odpowiada? Czy jest wystarczająco duża? Czy liczba kuwet została dostosowana do ilości kotów w domu?
2. Sprawa żwirku - Jaki jest jego rodzaj? Czy jest delikatny dla kocich łap? Czy kot go lubi?
3. Sprawa stanu zdrowia - Czy kot ostatnio przebył jakąś chorobę? Doskwierał mu ból lub stres, które mógł skojarzyć z kuwetą?
4. Określenie, którego kota dotyczy problem - to jest oczywiście ważne wtedy, gdy mamy w domu więcej kotów. Przydatne są tutaj kamerki, dzięki którym możemy podejrzeć zachowanie kotów, gdy my nie możemy mieć oczu dookoła głowy.

Na własną rękę nie zalecam przestawiania kuwet z miejsca na miejsce, kupowania dziesięciu rodzajów żwirku, eksperymentowania z relacją kota z innymi zwierzętami/ludźmi, a także ogólnie z zaawansowanymi zmianami i problemami, za które opiekun po prostu nie wie, jak się zabrać - pozwólmy wtedy działać specjaliście.

Odnośnie rodzajów kuwet, jestem przeciwniczką kuwet automatycznych. Nie dość, że mogą stwarzać niebezpieczeństwo, to jeszcze wydawane przez nie dźwięki mogą skutecznie zniechęcić kota do korzystania z nich.

Należy też rozważyć, czy kotu nie przeszkadzają jakieś dodatki do kuwet, które zastosowaliśmy. Na ten temat napisałam cały artykuł - tutaj. 

O kocich żwirkach, ich rodzajach, zaletach i wadach pisałam natomiast w tym artykule.

Rodzaj żwirku ma znaczenie!

Wezwanie specjalisty nie jest wstydem

Nie ma powodów do obaw, bo behawiorysta nie jest od oceniania opiekuna i krytykowania go - jego rolą tutaj jest ułożenie terapii dopasowanej do przeprowadzonego wywiadu i indywidualnego przypadku. Fakt, że mimo samodzielnych prób nie daliśmy rady i kot nadal załatwia się poza kuwetą, nie świadczy o nas źle. Jak mówiłam, to jest skomplikowany problem i rzadko kończy się na paru prostych zmianach - przeważnie potrzebna jest pomoc specjalisty. Często bywa też, że na chwilę problem znika, a po jakimś czasie wraca ze zdwojoną siłą - dlatego tak ważna jest szybka reakcja i działanie, nie ignorowanie.

Co nie jest rozwiązaniem?

Na pewno nie należy kotów pieluchować, to nie rozwiązuje problemu, a wywoła w kocie niepotrzebną frustrację. Ona z kolei może doprowadzić do kolejnych problemów behawioralnych.

Nie wolno kota w żaden sposób karać - jego zachowanie jest sygnałem, że coś się dzieje, że coś jest nie tak. Kot nie robi nikomu na złość, on się w ten sposób komunikuje. Pryskanie kota wodą jest niedopuszczalne, podobnie zamykanie kota za karę w małym pomieszczeniu, nie mówiąc już o biciu, które jest okrutne. Trzepnięcie kota gazetą to też bicie.

Krzyk również w niczym nie pomoże, a jedynie nadszarpnie zaufanie kota do opiekuna. Pisałam o tym tutaj.

Jest też pewien absurd, z którym spotkałam się podczas jednej konsultacji - rozstawienie automatycznych odświeżaczy powietrza wokół miejsca, w którym kot brudził. Miały one za zadanie notorycznie straszyć kota, by tam nawet nie podchodził. Będę szczera: to dla kota tortura. Bardzo nieprzyjemna, stresująca tortura, a chroniczny stres potrafi zdewastować koci organizm.

Najgorsze w tym wszystkim było to, że pomysł nie należał do opiekuna, ani behawiorysty, tylko do innego specjalisty z dziedziny zwierzęcej... .

Tu pojawia się jeszcze jedna kwestia - przy problemach behawioralnych słuchaj behawiorysty

Chciałabym, żeby wszyscy wzięli ten mały apel do serca. Ktoś, kto jest np. lekarzem weterynarii, hodowcą czy groomer'em, i nie szkoli się dodatkowo z behawioryzmu - nie powinien doradzać w tym temacie. Pozwólmy każdemu specjaliście wykazać się w swojej specjalizacji. Nie udawajmy, że się na czymś znamy, jeśli nie mamy o tym pojęcia.

To samo tyczy się niezwiązanych zawodowo ze zwierzętami Internautów - mogą być mądrzy, mieć wieloletnie doświadczenie w opiece nad kotami, ale ostateczne słowa powinny należeć do specjalisty. Nie mówiąc już o tym, że wieloletnia opieka może wcale nie oznaczać, że ktoś opiekuje się kotami dobrze. Nie lata czynią nas mądrymi, a wiedza, jaką przyswajamy (a także skąd ją czerpiemy).

Ścisła współpraca opiekuna z behawiorystą jest kluczowa przy rozwiązywaniu problemów behawioralnych - jeśli opiekun będzie stawiał na swoim i nie będzie otwarty na zmiany, terapia ma prawo się nie powieść.

A teraz mam na koniec takie pytanie: 

Jak myślicie, w czym na pierwszy rzut oka mógłby tkwić problem kota na pierwszym zdjęciu? ;)

Jeśli Twój kot ma problem z załatwianiem się poza kuwetą, możesz śmiało napisać do mnie poprzez formularz na stronie głównej lub stronę na Facebook'u. Odpowiem, gdy tylko będę miała chwilę i  razem się tym zajmiemy :).