Kocimiętka, waleriana i matatabi – a cóż to takiego?

1:52 PM
Drogi opiekunie kota, czy znasz to uczucie, gdy kupujesz świetny drapak lub zabawkę, a kot mimo wszystko się nimi nie interesuje? Zadajesz sobie pytania: Jak zachęcić kota do zabawy? Jak zachęcić kota do drapania drapaka, nie mebli? Jak w ogóle rozruszać kota?

Dobrze trafiłeś/-aś! W tym artykule znajdziesz wartościowe odpowiedzi!

kocimiętka dla kota, waleriana dla kota, matatabi dla kota, kocie zabawki, zabawka dla kota, zioła dla kota, zabawki z kocimiętką, zabawki z walerianą, zabawki matatabi, jak nauczyć kota korzystać z drapaka, jak zachęcić kota do zabawy, kot warszawski, koci behawiorysta


Kocimiętka

Angielski odpowiednik tej nazwy to „catnip”, a „nip” oznacza „szczypać, skubać”. Możnaby po tym wywnioskować, że kocimiętka służy do podskubywania, lecz z tym podskubywaniem to ostrożnie :). Nie jest to bardzo toksyczna roślina, ale może podrażnić koci żołądek. Bardziej chodzi tu o doznania węchowe.


Kocimiętka występuje w całej Polsce, w bardzo wielu odmianach. Nie jest wymagająca w uprawie, ale najlepiej rośnie na słonecznym stanowisku i przepuszczalnym podłożu. Warto pamiętać, że nie lubi nadmiaru wody. Można ją posadzić w ogrodzie, w donicy na balkonie lub w doniczce na parapecie.


Kocimiętka ma dość specyficzny zapach, który może przyciągać inne koty do ogrodu – warto o tym pamiętać! Ja preferowałabym w takiej sytuacji wersję balkonową lub parapetową ;).


Na balkonie może też służyć pszczołom, ponieważ jest miododajna. To jej kolejny plus, bo te małe stworzonka często potrzebują naszej pomocy w formie sadzenia takich roślin.


kocimiętka dla kota, waleriana dla kota, matatabi dla kota, kocie zabawki, zabawka dla kota, zioła dla kota, zabawki z kocimiętką, zabawki z walerianą, zabawki matatabi, jak nauczyć kota korzystać z drapaka, jak zachęcić kota do zabawy, kot warszawski, koci behawiorysta
Mini-drapak kartonowy z torebeczką wypełnioną kocimiętką

A jak działa na koty?

Olejki eteryczne kocimiętki zawierają organiczny związek chemiczny – nepetalakton, który działa pobudzająco na pewne ośrodki w kocim mózgu. Jest naturalnym atraktantem dla kotów.


Działanie kocimiętki często porównuje się do narkotyków, ale jest tutaj zasadnicza różnica: Kocimiętka nie uzależnia, a jej wdychanie czy podgryzanie nie stanowi zagrożenia dla zdrowia kota. Po krótkiej „fazie”, czyli paru/parunastu minutach reakcji na kocimiętkę, zachowanie kota wraca do normy. Reakcja może być różna – koty mogą się tarzać w roślinie, podgryzać ją, ocierać się o nią policzkami, a potem całym ciałem, a przy tym mruczeć, miauczeć lub… nie wydawać z siebie żadnych dźwięków. 


Nie każdy kot będzie jednak reagował na kocimiętkę, to bardzo indywidualna kwestia (mówi się też, że dziedziczna). Również młode kocięta nie będą na nią w ogóle reagować.


Kocimiętka znalazła zastosowanie w zabawkach, w których zaszywa się jej ususzoną lub świeżą formę. Równie dobrze sprawdza się w postaci olejków do spryskiwania drapaków i ogólnie powierzchni, do których chcemy kota zachęcić (co bywa pomocne również w terapii behawioralnej). Świetnie sprawdza się przy poziomych drapakach kartonowych, do których niedużych otworów wsypuje się jej ususzoną, rozdrobnioną wersję. Większość znanych przeze mnie kotów uwielbia takie drapaki, a w połączeniu z kocimiętką jeszcze bardziej!


Kocimiętkę można też uprawiać w doniczce, o czym pisałam wyżej, ale warto wtedy mimo wszystko pilnować kota, by na przykład nie zjadł jej za dużo – by nie doszło do lekkiej niedyspozycji żołądkowej i zbytniego transu ;).


Z dodatkowych ciekawostek warto wspomnieć, że kocimiętka nie działa na ludzi tak mocno, jak na koty :). Jednak napar z niej potrafi ukoić nerwy i dobrze wpłynąć na nasz sen.


UWAGA: Skuteczność oddziaływania kocimiętki na koty zależy też od jej gatunku, dlatego lepiej nie oceniać jej z góry, jeśli nie zadziałała raz przy jakiejś zabawce. Warto rozejrzeć się za innymi odmianami, a jeśli kocimiętka zawiedzie… może czas na walerianę lub matatabi?


kocimiętka dla kota, waleriana dla kota, matatabi dla kota, kocie zabawki, zabawka dla kota, zioła dla kota, zabawki z kocimiętką, zabawki z walerianą, zabawki matatabi, jak nauczyć kota korzystać z drapaka, jak zachęcić kota do zabawy, kot warszawski, koci behawiorysta
Pluszowe serduszko wypełnione walerianą (zooplus.pl)


Waleriana

Roślina ta zawiera trzy aktywne grupy substancji: olejki eteryczne (kwas walerianowy i walenol), walepotriaty (w korzeniu) oraz alkaloidy (m.in.: aktynidyny, chatynina, valerynina).


Zapach waleriany może wywołać u kotów podekscytowanie na około piętnaście minut, ale bywają też dłuższe „sesje”. Z moich obserwacji wynika, że wiele kotów za walerianą szaleje, w dobrym tego słowa znaczeniu. Waleriana poprawia im humor i owszem, pobudza, zachęcając do zabawy, ale jednocześnie kota rozładowuje. Sprawia, że po zabawie kot jest bardziej zrelaksowany.


Dlatego właśnie na rynku pojawia się coraz więcej zabawek wypełnionych startym korzeniem waleriany lub ususzonymi liśćmi. Koty, które słabo reagowały na kocimiętkę, mogą lepiej zareagować właśnie na walerianę. Należy jednak pamiętać, że nie jest to regułą i również tutaj nie wszystkie koty będą reagować na substancje roślinne.


W przypadku waleriany też można spotkać specjalne spray’e. Można nimi spryskać na przykład drapaki, by zachęcić kota do używania ich.


A skoro o nich mowa, waleriana jest w pełni bezpieczna dla kota, nie uzależnia i nie uszkadza jego układu nerwowego. Bez obaw!


UWAGA: Waleriana wywołuje u kota euforię, ale również w dużej mierze go odpręża. Dlatego wszelkie obroże feromonowe z dodatkiem waleriany, czy uspokajające suplementy diety mają pełne prawo bytu i działają wtedy odprężająco. Takie produkty są niezwykle pomocne w terapii behawioralnej i nie należy się ich obawiać.


UWAGA 2: Czym innym są produkty walerianowe przeznaczone dla ludzi – ich kotom pod żadnym pozorem nie podajemy, ze względu na alkohol w składzie, a także możliwe inne substancje chemiczne, które mogą kotu poważnie zaszkodzić!


kocimiętka dla kota, waleriana dla kota, matatabi dla kota, kocie zabawki, zabawka dla kota, zioła dla kota, zabawki z kocimiętką, zabawki z walerianą, zabawki matatabi, jak nauczyć kota korzystać z drapaka, jak zachęcić kota do zabawy, kot warszawski, koci behawiorysta
Patyczek matatabi owinięty sznurkiem, ze słomą na końcach (zooplus.pl)

Patyczki Matatabi – nasze odkrycie roku 2019

Matatabi (aktinidia ussuryjska) to roślina zawierająca aż dwie, wyczuwalne dla kotów substancje: 

  • aktynidynę - enzym proteolityczny 
  • dihydroactinidiolide - lotny terpen, czyli związek organiczny, o słodkim, herbaciano-podobnym zapachu i zastosowaniu głównie w perfumach – Wikipedia, https://en.wikipedia.org/wiki/Dihydroactinidiolide.


Aktinidia ussuryjska (ang. Actinidia polygama) to pnącze osiągające maksymalnie 3-4 metry wysokości, pochodzące z Azji. Wymaga gleby żyznej, stale wilgotnej (lecz nie podmokłej) a do tego stanowiska słonecznego lub lekko ocienionego. Nie lubi silnych wiatrów. Odznacza się dobrą odpornością na mrozy w klimacie ciepłym umiarkowanym (a więc także w polskim).


Przy tej roślinie zachodzi pewna rozbieżność w nazewnictwie i tłumaczeniu, która może być myląca i doprowadza do szerzenia dezinformacji. Patyczki Matatabi bywają bowiem nazywane „Silver Vine”, a to z kolei na język polski po sprawdzeniu w słownikach albo właśnie aktinidia, albo scindapsus pstry/scindapsus złoty, który widnieje na liście roślin toksycznych dla kota – ASPCA, https://www.aspca.org/pet-care/animal-poison-control/cats-plant-list.


Samej nazwy „Silver Vine” w bazie ASPCA nie ma, „Matatabi” również.


Jestem pewna, że w przypadku Patyczków Matatabi chodzi tu o aktinidię, ponieważ jest to pnącze owocowe (przypominające kiwi, które uchodzą jednak za niejadalne ze względu na swoją gorzkość), zawierające właśnie aktynidynę. Zgadzałoby się, poza tym ma to być przecież roślina bezpieczna dla kota :). Znalazłam też ciekawe badanie odnośnie innej odmiany tej rośliny (na końcu wpisu).


Przy kontakcie z patyczkami Matatabi, kot zachowuje się podobnie jak przy walerianie czy kocimiętce, ale ta roślina ma silniejsze działanie i może przekonać do siebie koty, które pogardziły kocimiętką. Przypominam, że nie jest to regułą!


Działanie rośliny jest następujące: relaksuje koty, odstresowuje, pomaga się wyładować (na patyczkach ;)). Zgodnie ze wszechobecnymi źródłami, roślina Matatabi jest bezpieczna dla kotów.


Mimo to, po zabawie należy skontrolować pyszczek kota, czy aby nie utknęła mu w jamie ustnej jakaś część patyczka. Rzadko się to zdarza, ale ostrożności nigdy za wiele.


Ostatnio zaczyna się też stosować ususzone liście Matatabi jako wypełnienie do kocich zabawek.


Moja Fryzia najbardziej lubi jednak patyczki! Są dla niej niczym naturalny gryzak!


kocimiętka dla kota, waleriana dla kota, matatabi dla kota, kocie zabawki, zabawka dla kota, zioła dla kota, zabawki z kocimiętką, zabawki z walerianą, zabawki matatabi, jak nauczyć kota korzystać z drapaka, jak zachęcić kota do zabawy, kot warszawski, koci behawiorysta
Zabawka z patyczków matatabi Play Roll (zooplus.pl)

A dla dociekliwych mam na koniec ciekawe badanie, które znalazłam podczas pisania tego artykułu – dotyczy analizy substancji oddziałujących na koty w innej odmianie aktinidii (actinidia macrosperma), pochodzącej z Chin. W streszczenie widnieje konkluzja, która może okazać się przydatna przy klasyfikowaniu tego typu substancji pod kątem kotów: „Dihydronepetalactone, iridomyrmecin, and dihydroactinidiolide are responsible for the catnip response of A. macrosperma.”


https://www.researchgate.net/publication/6879006_Essential_oil_of_Actinidia_macrosperma_a_catnip_response_kiwi_endemic_to_China


Brak komentarzy:

Każdy komentarz motywuje mnie do dalszego pisania, dziękuję ♥

Obsługiwane przez usługę Blogger.