Koci behawiorysta – kim jest i w czym może pomóc?

Wielu opiekunów kotów nie zgłasza się do behawiorysty, ponieważ nie ma wystarczającej odwagi, myśląc, że ich problem jest banalny, że rozwiążą go w Internecie lub obawiając się osądu ze strony bliskich ("a po co ci jakiś koci psycholog?!").

Zdarza się też, że niektóre osoby po prostu nie wiedzą, czym zajmuje się koci behawiorysta.

Tydzień temu spotkałam przed Koterią pana, który zagadał do mnie z uprzejmości:

- A Pani? Po kotka?

- Nie, ja tutaj pomagam. Jestem behawiorystką.

- Aaa, behawiorystką… - na chwilę zamilkł, zastanawiając się. – Behawiorystką… co taka osoba w ogóle robi?

- Jestem takim kocim psychologiem – odparłam, tłumacząc to najprościej, jak mogłam. Jednocześnie jest w tym dużo prawdy. Wymieniłam potem panu czynności, które m.in. wykonuję, a on słuchał z wyraźnym zainteresowaniem. Nigdy nie słyszał o zwierzęcych behawiorystach.

Kim jest koci behawiorysta?

Behawiorysta jest specjalistą w zakresie zwierzęcych zachowań. Spotyka się ze swoim pacjentem (w tym przypadku z kotem) podczas konsultacji, obserwuje go, przeprowadza dogłębny wywiad z opiekunem i zazwyczaj w ciągu kilkunastu lub kilkudziesięciu dni układa terapię, po czym wysyła zalecenia opiekunowi. Jeśli spotkanie na żywo, to powinno odbyć się w miejscu zamieszkania klienta! Czyli w miejscu, w którym żyje kot mający problem. Nie w domu behawiorysty czy w kawiarni.

W naszym kraju, po czasach pandemii, behawioryści coraz częściej decydują się na pomoc zdalną. Co ciekawe, za granicą jest to sposób dobrze znany i lubiany. Zamiast spotkania na żywo, behawiorysta widzi się z klientem poprzez platformę typowo do spotkań online, przeprowadza na niej wywiad. Klient wysyła też zdjęcia i filmiki przedstawiające problem zwierzęcia, które są niezbędne i bardzo pomagają w ułożeniu terapii behawioralnej. Konsultacje online to jeszcze u nas pewna nowość, ale nie są niczym złym :).

Behawioryści (nie tylko koci) to przeważnie osoby po kursach i/lub studiach nadających kwalifikacje do wykonywania zawodu. Choć w Polsce zawodem jeszcze nie jest, na pewno po jakimś czasie w końcu będzie. U nas bardziej znany na tę chwilę jest termin „zoopsycholog”, lecz to nie jest to samo (mimo, że stanowiska te mają ze sobą wiele wspólnego).

Twój kot jest lękliwy? Chciałbyś/-abyś, żeby mniej się stresował? Nie wstydź się poprosić o pomoc specjalistę.

Wspomniałam o kursach nie bez powodu. Moim zdaniem każdy behawiorysta powinien na jakiś kurs pójść, ponieważ bycie samoukiem zdecydowanie nie jest tu wystarczające. Owszem, można być bardzo zdolnym samoukiem (takim jak np. Kevin Richardson, „behawiorysta od lwów”), ale na swoją wiedzę powinno się mieć potwierdzenie w postaci certyfikatu. Wtedy klient wie, że nie staliśmy się behawiorystami z dnia na dzień, i że nie jesteśmy cwaniakami, którzy pomyśleli: „A, dorobię sobie na boku, to przecież tylko zwierzątka”. Niestety, takich pseudo-behawiorystów jest całkiem sporo w każdym województwie.

To są aż zwierzątka i każdy poważny behawiorysta o tym wie, będzie dążył do zapewnienia tym zwierzątkom dobrostanu, stawiając je na pierwszym miejscu.

Niejedna osoba opowiadała mi już o przykrych doświadczeniach związanych z „behawiorystą” – nie był tym, za kogo się podawał, nie posiadał rzetelnej wiedzy, był zwykłym oszustem. Właśnie dlatego zachęcam tu wszystkich opiekunów kotów, by pytali behawiorystę o kwalifikacje, jeszcze zanim umówią się z nim na spotkanie. 

Ja na przykład mam na blogu certyfikaty ze wszystkich szkoleń i kursów. A gdy spotkam się już z klientem, pokazuję noszoną w portfelu legitymację od Polskiej Akademii Zoopsychologii i Animaloterapii, którą muszę odnawiać co rok (dzięki temu wiadomo, że muszę na bieżąco uaktualniać swoją wiedzę).

Dodatkowo uważam, że każdy behawiorysta powinien mieć również praktykę w postaci kontaktu ze zwierzętami (nie tylko swoimi), dlatego zaleca się wolontariat w fundacji lub schronisku.

Behawiorysta zalecił kastrację kota? To żadne narażanie na dodatkowe koszty, a dbanie o zdrowie fizyczne i psychiczne zwierzęcia. Bywa, że do rozwiązania problemu w dużej mierze brakuje właśnie kastracji.

W czym może pomóc koci behawiorysta?

Nie ma głupich problemów. Pamiętajcie o tym :). Do behawiorysty możecie zgłosić się praktycznie z każdym problemem.

Najczęstszymi problemami, z którymi miałam do czynienia, są:

• załatwianie potrzeb poza kuwetą
• znaczenie terenu
• kocia agresja względem ludzi
• kocia agresja względem zwierząt
• kocia nuda

Zgadza się, kocia nuda potrafi być również nie lada problemem, który, jeśli eskaluje, potrafi przeobrazić się w jeszcze inne problemy, wymienione wyżej. To nie jest tak, że każdy z tych problemów występuje osobno, mogą się ze sobą łączyć.

Inne sprawy, w których może pomóc koci behawiorysta:

• socjalizacja małych kociąt
• zadecydowanie o dokupieniu lub zaadoptowaniu kolejnego kota, doradztwo w wyborze i pomoc w prawidłowym przeprowadzeniu procesu zapoznania kotów ze sobą
• prawidłowe zapoznanie kota z nowym psem/gryzoniem/innym gatunkiem
• naprawienie relacji kota z już obecnym w domu innym zwierzęciem
• naprawienie relacji kota z konkretnym człowiekiem
• załagodzenie kociej lękliwości
• wzbogacanie kociego środowiska
• przygotowanie kota do nadejścia nowego członka rodziny, jakim jest dziecko
• przygotowanie kota do podróżowania autem
• przygotowanie kota do spacerów i ocenienie, czy kot w ogóle owych spacerów pragnie
• nauka prawidłowej opieki nad kotem na każdym etapie jego życia
• wszelkie inne problemy, w tym zachowania, które opiekun uzna za „dziwne”, chociażby np. zrzucanie przedmiotów z komody.

Jak widzicie, koci behawiorysta może pomóc w rozwiązaniu wielu, wielu problemów :). Nie obawiajcie się poprosić o pomoc, jeśli wiecie, że kot jej potrzebuje (Wy również).

Jeśli kot ma poważny problem (np. agresja, załatwianie się poza kuwetą), nigdy nie eksperymentuj na własną rękę. Zgłoś się do behawiorysty jak najprędzej, ponieważ problem będzie się nasilał, a niektóre zachowania szybko wchodzą kotom w nawyk.

Jeśli podczas czytania tego wpisu w Waszej głowie zrodziła się myśl: „A może powinienem/-am napisać…” to piszcie śmiało na adres: kotwarszawski@gmail.com .
Zapraszam też do kontaktu poprzez Facebook’ową stronę: https://www.facebook.com/KotWarszawski/ . 

Chętnie pomogę :).